تفاوت روانپزشک و روانشناس در چیست؟
در بسیاری از موارد برای ارائه یک مشکل اعصاب و روان نمی دانیم که باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنیم . مطلب زیر تلاش کرده که تفاوت این دو را مشخص نماید .
روانپزشک کیست؟
روانپزشک، پزشکی است که در زمینه تشخیص ودرمان اختلالات و بیماریهای اعصاب تخصص دارد.
روانشناس کیست؟
روانشناس، دانشمندی است که در زمینه مشکلات عاطفی، رفتاری و ذهنی که ممکن است نشانه ای از یک بیماری اعصاب باشند و یا نباشند ، هم چنین تسکین آن علائم آموزش دیده است .
باید توجه داشت که درمان بیماری ها همیشه بر عهده پزشک است و در مورد بیماری های اعصاب نیز این وظیفه در حیطه تخصص روانپزشک یا متخصص بیماری های اعصاب و روان قرار دارد ، مگر آن که از طرف او بخشی از درمان به فرد دیگری محول و یا به عبارتی تقسیم کار شده باشد . بیماری های اعصاب نیز مانند اختلالات سایر بخش های بدن انسان ، مجموعه ای از علائم و نشانه هاست که در زندگی افراد مبتلا به آنها ایجاد مشکل می کنند . مثلا بیماری یا ( اختلال افسردگی اساسی ) یک بیماری اعصاب است و شامل علائم فراوانی از جمله افسرده بودن ، بی حوصلگی ، ناامیدی ، احساس تنهایی ، بی هدفی ، افکار منفی و در حالات شدید تر فکر به مرگ یا خودکشی می باشد . این بیماری با ( احساس افسرده بودن ) تفاوت دارد .
هر فردی که احساس افسردگی داشت دچار اختلال افسردگی نیست و هرکس بیماری افسردگی داشت لزوماً حالات افسردگی بارز را تجربه نمی کند . فردی که عزیزی یا موقعیت ممتازی در زندگی را از دست می‌دهد ممکن است افسرده شود ولی این یک واکنش طبیعی تلقی می گردد و نمی توان او را حتما بیمار دانست . او فقط افسرده است ولی بیماری افسردگی ندارد . از طرف دیگر ممکن است کسی بدون اینکه احساس افسردگی کند برای مدت طولانی انگیزه انجام امور روزمره خود را از دست داده باشد . این فرد با اینکه از نظر روحیه افسرده نیست ولی می تواند دچار (اختلال افسردگی ) باشد . تشخیص اینکه آیا فردی دچار بیماری اعصاب است یا صرفاً اشکالی در عواطف و رفتارش ایجاد شده به عهده ی روانپزشک ، روانشناس و کسی است که اطلاعات کافی از بیماریهای اعصاب داشته باشد اما تایید بیماری و سپس درمان آن ،چنانچه در قبل هم عنوان شد به هر حال در حیطه تخصص روانپزشک است . البته در این مسیر ممکن است تسکین برخی از علائم و نشانه ها بر عهده سایر حرف مثل روانشناس و یا مشاورین اعصاب قرار بگیرد . به عنوان نمونه ، روانشناس می تواند در بهبودی ( احساس افسرده بودن )به عنوان نشانه ای از (بیماری افسردگی اساسی ) دخالت نماید ولی در اصل این روانپزشک است که برای درمان بیماری برنامه ریزی می کند و در این بین از همکاری سایر دانشمندان روان شناس نیز بهره می‌برد .
برای بیشتر روشن شدن مطلب فوق ، مثالی از بیماری های دیگر می زنیم . بیماری دیابت یا مرض قند در اثر آسیب عملکرد هورمونی به نام انسولین ایجاد می‌گردد . یکی از علایم این بیماری بالا بودن قند خون است ، ولی بیمار ممکن است نشانه های دیگری همچون خشکی دهان ، پرنوشی ، پر ادراری ، چاقی و یا لاغری را هم تجربه نماید . هرکس قند خونش بالا بود لزوماً دچار بیماری دیابت یا مرض قند نیست و فردی هم که مرض قند دارد حتما قند خون بالایی ندارد . در صورت مصرف شیرینی زیاد ، قندخون فرد سالم بالا میرود و این دیابت نیست و اگر بیمار دیابتی رژیم بگیرد قند خونش پایین میاید اما بیماری به جای خود باقی میماند . تشخیص این که آیا او بیمار است و اینکه تحت درمان تحت درمان قرار بگیرد یا خیر برعهده پزشک متخصص داخلی یا غدد است ، ولی دانشمندی با تخصص تغذیه که ممکن است پزشک هم نباشد می تواند با یک رژیم غذایی مناسب در پایین آوردن قند خون که فقط نشانه ای از مرض قند است به درمان بیماری کمک شایانی نماید .
در چه صورت به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنیم؟
به هر شکل اگر احساس می کنید که ممکن است دچار بیماری اعصاب باشید و یا مشکلی در عواطف ، رفتار و روابط بین فردی و امور روزمره خود دارید که شما یا اطرافیانتان را نگران می‌کند به هر یک از متخصصان روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید تفاوتی نمی‌کند . اگر برای شما تشخیص بیماری اعصاب و روان گذاشته شود به روانپزشک ارجاع داده می شوید و چنانچه لازم باشد که جهت رفع نشانه یا حالتی نامطلوب دیداری با روانشناس داشته باشید حتما این کار به توسط روان پزشک توصیه خواهد شد
آیا درباره بیماری های اعصاب و روان دنبال اطلاعات هستید؟ بیماری های اعصاب و روان چیست؟ را مطالعه کنید
نویسنده: دکتر محمود توانا